تاریخچه ی شهر آمل

شهر آمل از شهر ها ی بسیار قدیمی ایران از استان مازندران است . بعضی از مورخان و جغرافیا نویسان آن را به دوره ی پیشدایان و کیانیان نسبت داده اند . شهر آمل با توجه به اشیاء و سکه هایی که از آن آمده در دوره ی ساسانی پایتخت یا مرکز آن منطقه بوده است .

آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است و امروز یکی از شهرهای آباد وزیبای شمال ایران به شمار می آید .

موقعیت

شهرستان آمل از شمال به شهرستان محمودآباد، از شمال شرقی به شهرستان بابلسر ،از شرق به شهرستان بابل ،از جنوب به استان تهران واز مغرب به شهرستان نور محدود است. از این رو این شهر با 11/8 درصد جمعیت در رده ی سوم مناطق جمعیتی قرار دارد .آمل از شهر های قدیمی ایران است که از رسوبات هراز بنا شده است . به همین جهت روستاهای اطراف آن حاصلخیز وآباد می باشد . این شهر مدت ها پایتخت سراسر طبرستان و مرکز حل و فصل و عزل و نصب مازندران بود. تاریخ چند هزار ساله آمل پر از حوادث هیجان انگیز و مبارزات شدید با دشمنان و دفاع مقدس مقابل جهانیان می باشد ودر زمان صلح و آرامش کارشان رونق و احترام به آداب و رسوم باستان ومهمان نوازی و پرورش ذوق ادبی و دانشمندان بود .

این شهرستان با بیش از 350 هزار نفر جمعیت و 3185 کیلو مترمربع مساحت دارای دو شهر آمل و رینه و سه پخش مرکزی ،لاریجان و دابوشت است .

شهر آمل دارای چهار دروازه به نام های : دروازه گیلان ،دروازه گرگان ،دروازه کوهستان و دروازه دریا بوده است .

سیمای طبیعی شهر آمل

شهرستان آمل واقع در جلگه مازنران و طرفین رود هراز در 52 درجه و 21 دقیقه و 25 دقیقه ی عرضی در فاصله ی 18 کیلو متری دریای خزر و 6 کیلو متری شمال دامنه کوه البرز و 180 کیلو متری شمال شرقی تهران و با 80 متر ارتفاع از سطح دریای مازندران و با 108 متر بلندی از سطح دریای آزاد قرار دارد. چهره ی شهر ترکیبی از بناهای قدیمی و تاریخی با ساختمان های جدیدی است.

شهر آمل بیش از 16 محله و 118 کوی قدیمی دارد که عبارتند از

محله پایین بازار با 14 کوی ، شاهاندشتی محله با 9 کوی ،رودگر محله یا چاکسرمحله با 9 کوی ، مشائی محله با 5 کوی ، کاردگر محله با 8 کوی ، نیاکی محله با 9 کوی ، قادی محله با 5 کوی ، گرجی محله با 9 کوی ، شهربانو محله با 5 کوی ، رضوانیه با 10 کوی ، اسپه کلا با 11 کوی ، بربری خیل با 2 کوی ، درویش خیل با 2 کوی  ، ایرائی محله با 10کوی ، هارون محله با 7 کوی و خاور محله با 3 کوی . هر یک از محله‌های مسکونی فوق دارای محدوده و مرز معین وتعریف شده هستند.

این محدوده‌ها توسط حصار یا موانع کالبدی مشخص نمی‌شود، بلکه گذرها و کوی‌ها یا محدوده پلاک ها، محدوده هر محله را تشکیل می‌دهد. به طور کلی خصوصیات فضائی، کالبدی و اجتماعی محلات بافت قدیم آمل به شرح ذیل هستند.

عرفی بودن حریم و مرزهای محلات نه عینی (وجود مرزهای فرهنگی اجتماعی به جای لبه‌های انسان ساخت نظیر معابر، محدوده باغ یا خانه) - استقلال و خود اتکائی، محلات مسکونی از نظر برخورداری از امکانات عمومی و تجهیزات خدماتی - رعایت سلسله مراتب دسترسی از راسته اصلی بازار به کوی‌های محلات به دلیل حجاب سکونتی محلات (ارتباط غیر مستقیم محلات با راسته اصلی بازار) - تبلور همجواریها همیاریهاو همکاریهای اجتماعی و ایجاد جو مشارکت و روحیه تعاون در بین ساکنین محله (وجود حس تعلق خاطر قوی در بین ساکنین)

 محلات جدید اطراف آمل عبارتند از :  پیته کت ، متحده ، کلاکسر ،رحمت آباد ، اسلام آباد ، اسپیاری ، مصیبتان ، انصاری محله ، دباغچال ، گلشهر ، سیکاپل ، شرمکتی ، ملت آباد ، انارکاله ، چلاوی  ، درمه کلا و دورانسر ، که در حال حاضر همه جزء شهر و شهرداری آمل قرار گرفته اند.

زبان مردم لهجه طبری مازندرانی است . 98 درصد مسلمان و پیرو مذهب شیعه اثنی عشری هستند . شهر آمل محل استراتژی راههای تهران ، بابل ، محمود آباد و چمستان است  که به مرکزشهرستان نور می پیوندد.

وجه تسمیه شهر آمل:

 واژه آمل كه گونه پهلوي آن آموي است، بي گمان از قبيله باستان (آ) مردها يا (آ) ماردها گرفته شده است. مورخان باستاني باختري نام اين قبيله را مردي يا آمردي آورده‌اند. آماردها قومي نيرومند و جنگجو بوده اند و ناحيه فعلي آمل را به عنوان مركز خود انتخاب نموده و نام خود را بر آن نهادند و بعدها واژه آماردها به سبب كثرت تلفظ به آملد، آمرد و آمل بدل شد.
در باره نامگذاری آمل نظریه های مختلفی وجود دارد که سه مورد از مهمترین آنها را بررسی می کنیم:

الف) ابن اسفنديار آملي، مؤلف كتاب تاريخ طبرستان نام شهر آمل را برگرفته از نام دختري افسانه‌اي به نام آمله مي‌داند كه دختر يكي از اميران ديلمي و همسر فيروزشاه، حاكم بلخ بوده است. 

ب) طبق عقیده برخی از مورخین ، آمل در واژه تبری به معنی آموش می باشد . ابن اسفندیار در تاریخ خود نوشته که معنی آمل ، آموش است و در تبری آموش به معنی مرگ مبادا بود . چون آمل در منطقه ای حاصلخیز و جنگلی و خوش آب و هوا و پر از گلهای رنگارنگ ساخته شد آن را آمل یعنی ( ترا هرگز مرگ مباد ) نامیدند ، از این جهت اسم با مسمایی گردید زیرا بر اثر حوادث طبیعی چند مرتبه ویران گردید و دوباره به سرعت ساخته شد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: